I. Gieo hạt mùa đầu của Đường Văn
Cuộc thi “Truyện ngắn hay Đường Văn 2023- 2024” do chuyên san Văn học Nghệ thuật Đường Văn thuộc công ty Cổ phần Truyền thông Thi Nhân Các tổ chức và phát động trong thời gian 01 năm (8/2023 – 8/2024)
Mục tiêu của cuộc thi là thu hút các cây bút văn chương, không phân biệt lứa tuổi, các tổ chức hội đoàn trên mọi vùng miền đất nước, với niềm mong muốn cho người viết và người đọc cùng đến với chuyên san “Văn học Nghệ thuật Đường Văn” ( sau đây xin gọi là Đường Văn) Thông qua cuộc thi truyện ngắn, Đường Văn mong muốn khơi gợi tinh thần cống hiến và đổi mới cho văn học.
Trong bối cảnh văn học Việt Nam đang diễn ra hàng chục cuộc thi viết với các quy mô lớn và nhỏ, hầu hết tập trung viết về một đề tài, hoặc ngành nghề. Vì thế đã có ý kiến không chính thức: “văn chương hiện nay bị coi như văn chương ngành”?
Phải chăng vì thế vô tình đã tạo ra “có những cây bút không chuyên nhưng lại chuyên đi săn giải thưởng”? Phải chăng đó là một thực tế mà những người viết và ban tổ chức các cuộc thi viết cần nhìn và nhận diện thực tế?
Với mục tiêu: không giới hạn đề tài, tôn trọng mọi cá tính sáng tạo, cuộc thi “truyện ngắn Đường Văn” mong muốn thoát khỏi “ám thị” về văn chương ngành & nghề. Đường Văn sẽ là nơi các để cho các nhà văn thể hiện tài năng, cây bút trẻ có cơ hội thử sức đi đường dài với văn chương. Tính đến ngày kết thúc cuộc thi, Ban biên soạn Đường Văn đã nhận được hơn 300 truyện ngắn từ mọi miền đất nước gửi đến, từ hải ngoại gửi về.
Điều đó cho thấy, tuy mới là bước khởi đầu cho chặng đường văn chương vạn dặm xa xôi, Đường Văn đã là địa chỉ đáng tin cậy của các tác giả văn xuôi.
Về các tác giả tham gia cuộc thi truyện ngắn Đường Văn, trước hết phải kể đến các cây bút chuyên nghiệp, là các nhà văn đã có tên tuổi trên văn đàn nước nhà. Đó là các nhà văn Trần Thị Trường, Lê Ngọc Minh, Phạm Thanh Khương, Đoàn Hữu Nam, Đinh Ngọc Lâm, Ngô Văn Giá, Kiều Bích Hậu, Tống Ngọc Hân, Kiều Duy Khánh, Lưu Bạch Liễu, Nguyễn Cẩm Hương, Kiều Duy Khánh, Bùi Tuấn Minh, Du An. Các nhà văn đã đến với cuộc thi bằng tinh thần đam mê viết, tâm hồn yêu văn chương không vơi cạn, không tính toán, bỏ qua mọi e dè và ngần ngại, sẵn sàng đến với một tờ báo chuyên đề văn học nghệ thuật của tư nhân, mà không phải do hội đoàn nào đứng ra tổ chức. Có thể nói Đường văn, với nội lực sẵn có của mình, đã bước đầu khích lệ, khơi gợi lên niềm đam mê văn chương của những cây bút chuyên nghiệp, vốn rất “kén chọn” nơi thể hiện.
Đặc biệt, tác giả đến với cuộc thi sớm nhất và nhiệt tình nhất phải kể đến nhà văn Trần Thị Trường. Từ những thập niên 90, nhà văn Trần Thị Trường đã nổi tiếng với thể loại văn xuôi. Cuộc thi truyện ngắn Đường Văn vừa khai mở, nhà văn Trần Thị Trường là tác giả đầu tiên xuất hiện với chùm 03 truyện ngắn vững chãi.
Nhà văn Tống Ngọc Hân mang đến sức hấp dẫn trẻ trung của cây bút đã và đang rất nhuyễn với văn xuôi. Chùm 02 truyện ngắn mà nhà văn gửi đến cuộc thi gây ấn tượng sâu sắc.
Tác giả Phạm Thanh Khương với chùm 03 truyện ngắn và tinh thần ủng hộ tuyệt đối cho Đường Văn. Truyện của anh có lối viết cẩn trọng ngôn từ thể hiện sự đổi mới và sáng tạo. Nhà văn Lê Ngọc Minh là một cây bút cứng với truyện ngắn, chùm 03 truyện mà nhà văn Lê Ngọc Minh thể hiện sự lành nghề, khéo léo trong văn chương.
Viết là cống hiến, vậy thì các tác giả có danh tiếng hiện diện trong cuộc thi “truyện ngắn Đường Văn” góp phần không nhỏ vào dòng chảy văn chương đương đại.
Cuộc thi trở nên sôi động bởi các tác giả còn rất mới trong nền văn chương đương đại. Đó là: Nguyễn Thị Thanh Thúy, Ngô Tú Ngân, Nguyễn Thị Minh Hoa, Yukiko Tengo (Nguyễn Văn Toàn), Dương Thành Phát, Tạ Tư Vũ, Phạm Giai Quỳnh, Ngân Kim, Nguyễn Thu Hằng, Nguyễn Anh Tuấn, Trần Ngọc Mỹ, Nguyễn Văn Học, Bùi Tuấn Minh, Kiều Duy Khánh, Ry An Phạm, Ny An, Lương Thế Tài; cần kể thêm, cuộc thi có sự tham gia của cây bút hải ngoại Quyên Gavoye, đang sống và làm việc tại nước Pháp.
Mang đến cho cuộc thi “Truyện ngắn Hay Đường Văn” một giọng điệu mới mẻ, trẻ trung chính là các tác giả thế hệ 9x: Ngô Tú Quyên, Phát Dương, Phạm Giai Quỳnh, Mạc Yên, Tạ Thị Thanh Hải, Nguyễn Thanh Thúy, Lê Vi Thủy, Phát Dương Ryan Phạm. Họ là những ngôi sao mới xuất hiện trên bầu trời văn học, bắt đầu tỏa sáng với những tia lấp lánh. Họ đã góp phần làm cho cuộc thi truyện ngắn Đường văn khởi sắc và bước đầu có những đóng góp ban đầu đáng kể cho nền văn học đương đại với tư duy trẻ cùng phong cách đột phá sáng tạo, phóng khoáng và tự tin.
Cuộc thi “Truyện ngắn Hay Đường Văn” khuyến khích sự tìm tòi, tôn trọng những cá tính sáng tạo, chú trọng vào phát hiện nhân tố mới, các cây bút mới là các tác giả trẻ. Họ là những ngôi sao mới xuất hiện trên bầu trời văn học. Ở họ có tín hiệu tỏa ra thứ ánh sáng – có thể phù hợp, hoặc không phù hợp với văn chương đương đại – nhưng chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng nền văn học ở phía tương lai là của họ.
Truyện ngắn được mặc định bởi đặc trưng về quy mô nhỏ, cốt truyện có cấu trúc gọn ghẽ, nhân vật tập trung, miêu tả tâm lý tinh tế, biết lựa chọn và miêu tả những mảnh đời có ý nghĩa đời sống, vừa tiêu biểu, lại vừa mang tính khái quát, mang giá trị nhân văn. Thể loại Truyện ngắn tập trung khắc họa tính cách của nhân vật, phản ánh một khía cạnh nào đó của cuộc sống, để người đọc có cái nhìn nhanh và tổng quát về một mảng đời sống con người & xã hội.
Có ý kiến khác cho rằng, truyện ngắn chủ yếu nắm bắt một mảnh đời điển hình, hoặc để minh họa một vấn đề, thể hiện một hiện tượng xã hội phức tạp hơn chính nó rất nhiều.
Những truyện ngắn được lựa chọn vào cuốn sách “Tuyển tập truyện ngắn Hay Đường Văn 2024”, đặc biệt là những truyện ngắn sẽ vào khung giải thưởng đều là những truyện ngắn vững vàng về mặt nghệ thuật và tư tưởng. Nếu như truyện ngắn Đứa trẻ thích nói dối của Tống Ngọc Hân, Làng Gạ tháng ngâu của Nguyễn Thị Minh Hoa được viết theo lối truyền thống, ít nhiều đạt đến vẻ đẹp cổ điển. Thì chùm truyện Bách xà đan & Rừng cây nhẩy múa của Phát Dương, Ly Caipirinha cuối cùng của Tạ Tư Vũ, Con bóng già của Yukiko Tengo, Bay lên từ nước của Nguyễn Văn Học lại được viết theo lối văn hiện đại, mang những triết lí sâu sắc về cuộc sống và con người.
Tác giả Nguyễn Thanh Thúy với chùm 02 truyện Thênh Thang Ma’đrăk và Sao Cát Xanh đã chứng tỏ cây bút khá nhuyễn với văn hóa Tây Nguyên, đi vào đời sống tâm hồn một cách đầy ấn tượng và lạ mới và bất ngờ.
Cây bút trẻ Bùi Tuấn Minh thể hiện sức hút và sức viết có nghề già giặn qua chùm truyện ngắn Ba Trăm Năm & Những Cơn Mưa. Nhà văn Kiều Duy Khánh có cuộc sống gắn bó với miền núi Tây Bắc, vùng núi non khắc nghiệt đã nuôi dưỡng cây bút văn của anh tràn trề nhựa sống. Truyện Giấc Mơ Đá Cổ (Nguyễn Duy Khánh) mang đậm màu sắc, hương vị gió sương miền Tây Bắc.
Đặc biệt, Ngô Tú Ngân với truyện ngắn “Mỵ Châu” đã trình ra một gương mặt mới đặc sắc với giọng văn ấn tượng mang tiết tấu của nhạc rock và biết sử dụng một thứ ngôn từ tiếng Việt vô cùng đẹp đẽ. Ngô Tú Ngân đã cố gắng tìm ra sự cân bằng hài hòa giữa vẻ đẹp ngôn từ hiện đại và cái khuôn sáo, cách điệu của truyền thống, và đã có thành công bước đầu. Có ý kiến cho rằng chỗ khuyết điểm duy nhất của truyện chính là cách đặt nhan đề “ Mị Châu”?
Trong tiến trình phát triển của văn chương đương đại, Đường Văn vừa mới tròn 01 tuổi, thành tựu cuộc thi truyện ngắn có thể chưa nổi bật, nhưng “chuyên san văn học nghệ thuật Đường Văn” mong muốn được đóng góp vào tiến trình phát triển của văn chương đương đại.
Thành công của lần thứ nhất “Cuộc thi truyện ngắn Hay Đường văn 2024” như hạt mùa gieo xuống mảnh đất tốt lành và đã nẩy thành mầm xanh. Chúng ta thêm tin tưởng trong tương lai, sẽ tiếp theo những mùa Đường Văn bội thu hoa thơm trái ngọt.
(nhà văn Phan Mai Hương)
KẾT QUẢ GIẢI THƯỞNG
“Truyện ngắn hay Đường Văn2024”
I.GIẢI NHẤT
1. Ngô Tú Ngân –truyện ngắn MỊ CHÂU
II. GIẢI NHÌ
1. Tống Ngọc Hân – truyện ngắn Đứa trẻ thích nói dối
2. Phát Dương- 02 truyện ngắn Rừng cây nhảy múa & Bách xà đan
III. GIẢI BA
1. Tạ Tư Vũ – truyện ngắn Ly Capirinha cuối cùng
2. Nguyễn Thanh Thúy – truyện ngắn Thênh thang Mđrăk
3Quyên Gavoye – truyện ngắn Mạch Nguồn
IV. GIẢI TƯ
1. Phạm Giai Quỳnh – truyện ngắn Diên Trường
2. Nguyễn Thị Minh Hoa- truyện ngắn Làng Gạ tháng Ngâu
3. Mạc Yên- truyện ngắn Mạng số nghiệp vận
4. Lê Vi Thủy – truyện ngắn Dưới Ánh chiều tà
5. Nguyễn Văn Học – truyện ngắn Bay lên từ nước
VI. Tặng thưởng của Ban Biên soạn
1.Trần Thị Trường: chùm 03 truyện ngắn
2. Phạm Thanh Khương: chùm 03 truyện ngắn
3. Nguyễn Văn Toàn: chùm 03 truyện ngắn
Ngày 8 /10/2024
Bài viết liên quan: