Phải một tháng nữa mùa giải Nobel mới được công bố. Nhưng các nhà cái trên thế giới đã đưa ra các tỷ lệ cá cược của mình cho nhà văn được giải Nobel năm nay. Theo trang nicerodds.co.uk nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami, như thường lệ, vẫn đứng đầu với tỷ lệ 9/1. Và người đứng thứ hai với tỷ lệ 11/1 là một nhà văn Trung Quốc có tên Can Xue. Năm 2019 trong bảng cá cược Can Xue còn đứng trên cả Haruki Murakami (thứ 4 so với thứ 5). Năm đó người xếp thứ 3 trên Can Xue là nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk đã được giải. Vậy Can Xue là ai?
Nhà văn Can Xue – Tàn Tuyết
Can Xue là Tàn Tuyết (残雪), bút danh của Đặng Tiểu Hoa (邓小华), nhà văn nữ Trung Quốc. Tàn Tuyết trong tiếng Hán có nghĩa là “tuyết bẩn không tan được”, “tuyết sót lại”, nhưng cũng có nghĩa “tuyết sạch trên đỉnh núi”. Bà sinh năm 1953 tại thành phố Trường Sa, tỉnh Hồ Nam. Bà sống ở Trường Sa đến năm 2001 khi cùng chồng chuyển đến Bắc Kinh.
Năm 1957, cha mẹ bà làm ở báo “Tin hàng ngày Hồ Nam” bị coi là phần tử cực hữu phải đi cải tạo lao động ở nông thôn. Do thảm hoạ của gia đình trong thời kỳ Cách mạng Văn hoá, Tàn Tuyết mất cơ hội học lên và chỉ học hết tiểu học. Lấy tự học làm chính, bà yêu thích văn chương đến mức hễ tìm được cuốn truyện tập thơ nào là đọc ngấu nghiến. Thời trẻ bà thích nhất văn học cổ điển phương Tây và văn học Nga, cho đến nay đó vẫn là niềm yêu thích của bà. Tàn Tuyết đã tự học đọc và viết tiếng Anh trong nhiều năm và bà rất chăm đọc các tác phẩm văn học bằng tiếng Anh.
Được một số nhà nghiên cứu văn học và độc giả xem là một trong những nhà văn thể nghiệm hàng đầu thế giới, Tàn Tuyết gọi các tác phẩm của bà là “văn học linh hồn” hoặc “văn học đời sống”. Bà là tác giả nhiều tập truyện ngắn và tiểu thuyết. Các tác phẩm của bà đã được dịch sang tiếng Anh là Dialogues in Paradise (1989), Old Floating Cloud: Two Novellas (1991),The Embroidered Shoes (1997), Blue Light in the Sky and Other Stories (2006), Five Spice Street (2009), and Vertical Motion (2011), The Last Lover (2014), Frontier (2017) Love in the New Millennium (2018), I Live in the Slum (2020), Purple Perilla (2021), Barefoot Doctor (2022). Bà cũng đã xuất bản các sách viết về Borges, Shakespeare, Dante, Italo Calvino, Bruno Schulz, Kafka. Bà cho biết tất cả các tác phẩm của bà đều là những thể nghiệm mà bà tự lấy mình làm chủ đề. Bà đã hai lần (2019 và 2021) lọt vào chung khảo giải Booker Quốc tế.
Susan Sontag (1933 – 2004), nhà văn, nhà triết học Mỹ từ lâu đã nhận định Trung Quốc nếu có một giải Nobel văn chương thì đó là Tàn Tuyết.
Do có sự gần gũi phong cách của Tàn Tuyết với Kafka nên Thư ký thường trực Ủy ban Văn chương Nobel Goran Malmqvist đã gọi bà là “Kafka Trung Quốc”. Nhưng bà nói mình không xứng với lời khen đó, mình chỉ là người đứng trên vai Kafka.
Từ sự dự đoán trước mùa giải Nobel văn chương, nhân đó tìm hiểu về Tàn Tuyết, tôi thấy có lẽ phải tìm đọc nhà văn này dù một tháng nữa bà có được giải thưởng vinh danh hay không.
(Nguồn: vanvn.vn – 7/9/2023)
Bài viết liên quan: